Wikileaks Nedir ?
Wikileaks, şeffaflık yaratmayı hedefleyen, kendisini kaynaklar için bir savunuculuk grubu ve bir ifşa platformu olarak gören, bağışlarla finanse edilen bir kuruluştur. İsim, okuyucuların etkilenebileceği bir platform olan “Wiki” ve “Sızıntı” kavramından oluşuyor. Bu bağlamda, sızıntı terimi, gizli saklı bilgilerin sızdığı bir sızıntı noktası anlamına gelir. Ağın başlatıcısı, öteki beş anonim kişiyle beraber bu platformun fikrine haiz olan Julian Assange’dır.
Wikileaks veritabanları birkaç milyon belge ve dosya ihtiva eder. Verileri yayınlamak için kullanılan ana sayfa İsveçli sağlayıcı PRQ.se tarafınca barındırılmaktadır. Dünya genelinde dağıtılan yirmi sunucuda veri materyalinin devamlı birkaç yedek kopyası vardır, bundan dolayı bir sunucunun silinmesinin sitenin işlevi için büyük seviyede hiçbir sonucu yoktur. Veri trafiği, muhbirlerin anonimliğini korumak ve devlet denetim kurumları tarafınca takip edilmesini daha zor hale getirmek yada ideal olarak tamamen önlemek için şifrelenmiştir. Ek olarak tek bir adresin bloke edilmesinin platformun işlevselliğini sınırlamaması için portal için çeşitli adresler oluşturulmuştur.
Wikileaks Finans
Finansman yalnızca destekçilerden gelen bağışlardan gelir ve kar amacı gütmeyen bir müessese olarak çalışır. Bu durum, finansman sorunları sebebiyle 2009 kışında sitenin kısa bir süreliğine kapatılmasına niçin oldu. Büyük kredi kartı şirketlerinin mevcut mali ambargosu ve PayPal ödeme hizmeti de operatörler için mali zorluklara yol açıyor.
Wikileaks, ağın tarafsızlığını savunmasız hale getirebileceği nden, iş dünyasından bağış almaktan kaçınır. Finansman problemlerine karşı koymak için, sitenin daha çok işletilmesi için gelir elde etmek amacıyla çeşitli nesnelerin (mesela orijinal belgeler) açık artırmaya çıkarılması tartışılmaktadır. Aksi takdirde, organizasyon ve işletmeci, mesela ceza davalarında yada benzerlerinde mahkemede ücretsiz bir şekilde savunmayı üstüne alan sponsorların yardımına bağımlıdır.
Wikileaks Manifestosu
Otoriter rejimlerin iç işleyişinin ayrıntıları ortaya çıktıkça, siyasal seçkinler arasındaki komployu yalnızca rejim içindeki çıkar ve kayırmacılık için değil, hem de otoriter yönetimi sürdürmek ve güçlendirmek amacıyla birincil planlama tekniği olarak görüyoruz. Bu, temelde devletin vatandaşlarından data sakladığını varsayan kripto-anarşizme dayanmaktadır. Bu data alıkoyması’nın devletin işleyişiyle ne seviyede ilgili olduğu göz ardı edilmektedir.
İdeolojinin amacı, vatandaşın yöneticilerin faaliyetleri hakkında kapsamlı bir halde bilgilendirildiği tam bir şeffaflıktır. Bununla beraber, materyal yayınlanmadan ilkin incelenir ve gerekirse, mesela muhbirlerin korunması gerekiyorsa, yalnızca sınırı olan bir seviyede özgür bırakılır. İnsanların ölümüne yol açabilecek bilgilerin yayınlanıp yayınlanmayacağı sorusuna Assange, öncesinden uyarılacaklarını söyleyerek cevap verdi. Platform üstünden meydana getirilen yayınların insan yaşamını tehlikeye attığı, hatta kişilerin yada muhbirlerin ölümüne yol açmış olduğu göz ardı edilemez. Bilgilerin Wikileaks’te yayınlanması için ne olursa olsun doğrulanması gerekmediğini gösteriyor. Bilgiler görüntülenip doğruluğu denetim edilse de, kuşku durumunda platforma serbestçe yüklenir ve okuyucu, materyalin ne kadar ciddi göründüğünü değerlendirmekte özgürdür.
Wikileaks’in Malum Eylemleri
Wikileaks’in en malum eylemleri içinde “Collateral Murder” videosunun yayınlanması ve Cablegate içeriyor. Ek olarak Irak ve Afganistan savaşlarına ilişik belge ve raporlar da yayımlandı. İlk fiil, bir helikopter harp gemisinden bir hedef kamera kaydının yayınlanmasından oluşuyordu. Video esnasında, silahlı bir isyancı grubu ateş altındayken pilot ve nişancılardan aşağılayıcı yorumlar duyuluyor. Hemen sonra, ikisinin de Reuters haber ajansı için çalışan gazeteci Namir Noor-Eldeen ve şoförü olduğu ortaya çıktı. Videonun sonlarına doğru yaralıları taşımak için kullanılması ihtiyaç duyulan bir araca da ateş ediliyor. Video, ilk olarak çağıl savaşın boyutlarını ve Amerikalıların Irak’ta insanlara iyi mi davrandığını göstermek için gösterildi. Helikopter kamerasının bakış açısıyla insanlara bilgisayar oyunu benzer biçimde görünen atış, askerlerin “iyi atışlar” benzer biçimde yorumlarını da açıklıyor. ABD Ordusu, 18 sivili öldüren ve 2 evladı yaralayan ölümcül tabanca sertliğini, taşınan kameranın sözde RPG (roketatar) benzer biçimde görünmüş olduğu ve protokollerin bu durumda hücum çağrısında bulunmuş olduğu nedeni öne sürülerek haklı çıkardı.